شعری قشنگ وزیبا سروده ای از اسماعیل حکمتی منامن دروصف کوه های منامن (9)

 

 

بیرباخش کند حال وهواسنا...
پنجره دن باخان زمان ،گوزوم ساتاشدی داغلارا
قول بوداغلی آغاجلارا، سبزه لی بارلی باغلارا
اَسنَه مه دوشدو کونلومه،قول قانادم اوزاندی بیر
سوموکلر اوینادی دوشوب ،شاراخ شوروخ جناغلارا
سحریئلی قوجاق آچوب منی نوازش اِیلِیور
گونون محبتیله جان،گَلور سولان یاهاغلارا
سحر یئلی ،صفالی گون،منی یئریمدن اوینادوب
سو وِِرمه گه حیتده من خرچا خیارلی تاغلارا
سریبدی سفره نی یئره،حیتده مهربان خانم
سوتو قووورماج ائیلیوب یدیرده تا اوشاغلارا
جسمیمه جان باغشلیور نغمه لی قوشلارین سسی
باشیم اوسته قونوبدولار،شاخه لره بوداغلارا
قویون کئچی یولون توتوب ،گئدی بایردا اوتلاسین
قاشماسن اوغلاقلا قوزو،چَپَرقویوم یولاغلارا
گون باتارآخشامن چاغی دامدایاتاراوشاق بویوک
یاستقا باش آتوب باخار گویده یانان چراغلارا
غصّه نی شیرین ائیلیر کَت گئجه سینده قصّه لر
قربا ن اولوم قصّه لره ،قصّه دیین دوداغلارا
من نجه یاددان چخادیم کندیمی ،کند اصالتین
کندی قویوم بوردا گئدیم، شهرلره اوزاغلارا
تقدیم اولسون بویوک وگورکملی انسانلاراکی هئچ وقت اوزاصالتین یاددان چخاتمیوب وچخاتمیاجاق مخصوصابویوک قارداشم آقامرتضی غلامی .

راستی دلتان برای منامین تنگ نشده است؟

برای زیبایی هایش ، برای مهربانی هایش ،برای مردمان زحمت کش ورئوفش ،

برای کوچه پس کوچه های تنگ وباریکش ،برای آراتنگه،کوللوگ،آللاهبر،

برای طبیعت زیبای دشت های قشنگش،برای آردشلی داغ،قورت یوواسی،آلمامشه ؟

باورکنید وقتی نام روستای عزیزمان به رشته ی تحریرمی آید آدم ازشدت شوق وشادی هذیان می گوید.اصلانمی دانم چه می نویسم ویاچه می خواهم بنویسم؟

بایدبگویم که آی دوستان مهربان،آی منامینی های عاشق وعاشقان صادق، راستی دلتان برای آن هایی که بودند والان نیستند تنگ نشده است؟ برای ...

توراخدابه دل نگیرید دوست دارم دقِّ دل دوری ازروستایمان رابه سر کامپیوترواینترنت وتکنولوژی خالی کنم .مراببخشیددلم برای هرتک تک عزیزانی که یادمی کنم تنگ شده است...

اَیَنده نین شیرین شیرین سویمه گی

جهان بی نین گوللو تومان گئی مه گی

مش فرجین بوغدا،جَرَه دویمگی

خوش گونلرین مزه لری دادیدی

منامینون آبروسی آدیدی

***

قربعلی نین شیرین شیرین نی سسی

مش رحمانین بایردا هی هی سسی

گولعلی نین خورجونیلا هئیبه سی

هئیبه سالوب چِینه توخوم توکمه گی

خورخورائدوب اکوزیئری سوکمه گی

***

نازخانمون دانشماقی گولمه سی

مئیی بی نون آغاج مینوب سورمه سی

نارخانمون هوروکلو ساچ هورمه سی

شیرین اولدوآراتنگه قوجالدی

خیرالله دان نامردفلک باج آلدی

***

مش حَسَنون داغارچیقی چاخماقی

داوارلارین دالسیجا باخماقی

گولنده آغزینن سویی آخماقی

قورداخوخو دیین کیشی نجولدو؟

خزانیله پرپراولوندو سولدو

***

باورکنید بغض گلویم رامی فشاردواجازه ی بیشتر نمی دهدیادشان به خیر وفرزندانشان به سلامت باد .بازهم عرض      می کنم غرض یادی از گذشته هابود وبس برای کسانی که رگه هایی ازمنامینی بودن رایدک می کشند وهنوز م که هنوزه پسوند منامن درشناسنامه ی خودرامحترم می شمارند.                                                خدانگهدار.  

• گل یاپیشما گؤجؤن چاتمایان داشا* گؤتؤره بیلمزسن زورا دؤشرسن.عاشیق علعسگر
  • « »

• گلین اوینایا بیلمیر ،دئییر اوتاق ایری دیر.
  • «عروس نمی تواند برقصد ، می‌گوید زمین کج است(وقتی زمین سفت است ، گاو از چشم گاو می بیند)».

• گلین گلیب اوجاغ اوستونه.
  • « »

• گمینین ایشینی گمیچی بیله ر(چوره یی وئر چورکچیه بیر چورک ده اوسته وئر).
  • «کار را به کاردان بسپار(کار را به کاردان سپردن و چند برابر اجرت دادن بهتر است تا به دست افراد ناشی بدهند)».

• گورول آما یاغما.
  • «رعد و برق بزن ولی نبار».

• گولد ه ن تیکان اولار تیکاندان گول.
  • «از گل خار میشود و از خار گل(گاهی اوقات فرزند خانواده ی خوب ،آدم بدی میشود و فرزند خانواده ی بد آدم خوبی میشود)».

• گول،گوللر آچئلسئن.
  • «بخند،تا گلها باز شوند(بخند تا دنیا به روت بخنده)».

• گولمه قونشونا ، گلر باشئنا.
  • «به همسایه نخند ، سر خودت هم میاد».

• گونشی پالچیقلا سووار ماق اولار می؟
  • «اندود توان چشمه ی خورشید به گل»؟

• گئجه اودونا گئدن چوخ اولار.
  • «قصه شب دراز است(شب دراز است و قلندر بیدار)».

• گئجه شهره گئدن چوخ اولار ، قیشدا بوستان اکن.
  • «شب کسی که میگوید به شهر می‌روم زیاد است ، زمستان کسی که می‌گوید جالیز خواهم کاشت».

• گئدر بوستان قئراسی ، قالار اوزون قارا سی.
  • «خربزه نارس و هندوانه بوستان تمام میشود و فقط روسیاهی میماند».

• گئدیب حاماما ،اولوب شاماما(گئده جه یم حاماما،چئخام اولام شاماما).
  • «یعنی نتیجه استحمام و آرایش این است که انسان تمیز و معطّرگردد».

• گی یه ن ایله یی یه نین کین الله وئره ر(یئیجین ایله گئیجینینکین آلله یتیره ر).

• کار ائشیدمز، یاراشدئرارـ کور گؤرمه ز ، قوراشدئرار .
  • «کر نمی شنود و جفت وجور می کند ، کور نمی بیند و سرهم می کند».

• کاسیب(کسبه چی)مرد اولار.
  • «کاسب جوانمرد میشود».

• کاسئبی دَوَه اوستوندَه بووَه سانجار(کاسئبی، دوه اوستونده ایلان وورار).
  • «آدم بی چیز (آس و پاس) رو (در حالیکه) روی شتر (سوار است)، رتیل می گزد(آدم فقیر(بدبخت) اگر روی شتر هم باشد مار آن را نیش میزند)».

• کچی جان هاییندا، قصاب پیی آختارئر.
  • «بز از جانش می ترسد، قصاب دنبال دنبه می گردد».

• کچی نین اجلی گلنده باشین چوبانین چوماغینا سورتر.
  • «وقتی عمر بز به سر آمد، خودش را به چماق چوپان می مالد».

• کچی نین قطوری سر چشمه دن سو ایچر.
  • «بز گر از سر چشمه آب می خورد».

• کدخدانی گور، کندی چاپ .
  • «اگر در جایی خواستی به هدف و مقصود خود دست یابی دل صاحب ورئیس آنجا را بدست آور و سپس هر کاری خواستی بکن».

• کفنین جیبی یوخدور.
  • «کفن جیب ندارد».

• کله سویودور.
  • «کشکه».

• کورا گئجه گوندوز بیردیر(کورا نه گئجه نه گوندوز).
  • «کور را شب و روز یکسان است(برای کور شب و روز فرقی نداره)».

• کورآللاهدان نه ایستر ، ایکی گوز بیری ایری بیری دوز.
  • «کوراز خدا چی میخواد دوتا چشم یکی کج یک سالم».

• کور توتدوغون بوراخماز.
  • «کور چیزی رو که بگیره ول نمی کنه(آدم کور در کارها لجوج و سختگیر است)».

• کور قوشون روزوسون الله وئره ر.
  • «روزی پرنده ی کور را خدا میدهد».

• کور کورا دئیر زیت گوزونه.
  • «کور به کور میگوید بگوزم به چشت(دیگ به دیگ می گوید روت سیاه)».

• کوزَه تزه لئغدا(تزه اولاندا)سویو سوُیوق ساخلار(تزه کوزه سرین سو).
  • «کوزه فقط وقتی نو است ، آب را خنک نگاه می‌دارد( کنایه از اینکه : هر چیز ، تازه‌اش خوب است)».

• کوزه چی سئنئق قابدان سوایچر.
  • «کوزه گر از کوزه شکسته آب می خورد».

• کوزَه ، سو یوْلوندا سئنار.
  • «کوزه ، سرانجام در راهِ آوردن آب ، خواهد شکست».

• کیتاب ،بیلیک منبعی دیر.
  • «کتاب منبع دانش است».

• کئچمه نامرد کؤرپوسوندن قوی آپارسئن سل سنی***یاتما تولکو دالداسئندا قوی یسین اصلان سنی.
  • «از پلی که نامرد درست کرده عبور نکن بزار سیل تو رو با خودش ببره و به روباه تکیه نکن ، همین بهتر که شیر تورو بخوره».

• کیچیکدن خطا، بویوکدن عطا.
  • «کوچکتر خطا می کند و بزرگتر بواسطه بزرگی می بخشد».

• کیشی توپوردویون یالاماز(کیشی ده سؤز بیر اولار،کیشی سوزونون اوستونده دورار).
  • «مرد تفش را لیس نمیزند،قول مردان جان دارد(حرف مرد یکی است،مرد سر حرفی که زده میایستد)».

• کیشی قئزی اولمایاسان ،کیشی قادئنی اولاسان.
  • «دختر جوانمرد بودن مهم نیست،مهم این است که زن جوانمرد باشی».

• کیم اوز قاتئغئنا(آیرانئنا)تورش دئیر؟(هئچ کیم اوز خمیرینه تورش دئمز).
  • «هیچکس به ماست(دوغ)خودش ترش نمی‌گه».

• قادئنئن یالاغی سمنی قویار ، کیشنین یالاغی باققال دوکانی آچار.
  • «زن شکمو سمنو می پزد ، مرد شکمو دکان بقالی می زند».

• قادئن وار ائو یاپار قادئن وار ائو ییخار.
  • «زنی هست که خانه را آباد میکند، زنی هم هست که خانه خراب میکند».

• قارا قارغانئندا بالاسی اوزونه خوشدور.
  • «بچه کلاغ سیاه هم برای مادرش خوشگل است».

• قارداشلار ساواشدئلار ابله لر ایناندئلار.
  • «برادرها باهم دعوا کردند،ابلهان هم باور کردند».

• قارغادان قناری اولماز.
  • «کلاغ فقط یک کلاغ است و نمی توان آنرا به جای قناری جا زد( نمی توان ذات و جوهره افراد را تغییر داد)».

• قارقئشئن ایکی باشی اولار.
  • «نفرین دو سر دارد».

• قازان قازانا دئیر، گوتون قارا دئر(قازان قازانا دئییر دیبین قارا دئر، قازان قازانا دئییر اوزون قارا ، گودوش گودو شا دئییر اوزون قارا اولسون).
  • «دیگ به دیگ میگه رویت سیاه است ( کسی که عیب دارد عیب دیگری را می گیرد،در مورد افراد خلافکار گفته می شود که به خلاف وبزه دیگران اعتراض دارند)».

• قاقا اولمایان یئرده ایدیه قاقا د ئیر لر.
  • « »

• قانی قانیله یومازلار.
  • «خون را با خون نمی شویند».

• قلم،قئلئنجدان ایتی دیر.
  • «قلم،از شمشیر تیزتر است».

• قورخان باش سالیم قالار.
  • «سری که بترسد سالم میماند».

• قورخان گوزه چوپ دوشه ر(قورویان گوزه چوپ دوشه ر).
  • «موش توی کاسه آدم وسواسی میافتد».

• قورخموش آداما قویون باشی جوت گورونر(گوز گوردوغوندان قورخار،ایلان چالمئش آلا چاتی دان قورخار).
  • «مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید میترسد».

• قورد آرتسا،پاخئل دا آرتار(پاخئل آرتماز).
  • «اگر گرگ پیشرفت کند، بخیل هم پیشرفت میکند(بخیل پیشرفت نمیکند)».

• قورد بالاسی ، قورد اولار(قورد انی یی (بالاسی) یئنه قورد اولور).
  • «عاقبت گرگ زاده گرگ شود گرچه با آدمی بزرگ شود».

• قورددان قورتولدوغ، قولیبیابانیه توش گلدیک.
  • «از شر گرگ خلاص شدیم، گرفتار غول بیابونی شدیم ( از چاله به چاه افتادیم)».

• قورد دومانلئغی سئوه ر.
  • «گرگ از پراکندگی، بلبشویی و مه آلودی خوشش می آید تا از فرصت بوجود آمده بتواند به اهداف پلیدش دست یابد».

• قوردون سلامی طمع سیز اولماز.
  • «سلام گرگ بی طمع نیست».

• قورو قورو قوربانئن اولوم.
  • « تعارف کم کن و بر مبلغ افزای».

• قوناغ ائو ییه سی نین دوه سی دیر.
  • «مهمان شتر صاحبخانه است ».

• قوناغ قوناغی سئومه ز ، ائو ییه سی هئچ بیرین.
  • «مهمون، مهمونو نمیتونه ببینه صاحب‌خونه هردو را».

• قونشو آشی دادلی اولار(قونشو قادئنی آدامئن گوزونه قئز گلیر،تویوغو دا غاز گلیر).
  • «مرغ همسایه غازه(زن همسایه به چشم آدم ، دختر می آید و مرغش هم غاز)».

• قویو قازان اوزون درینده گوره ر.
  • «چاه کن همیشه خودش را در ته چاه می بیند،چاه کن همیشه ته چاه است(چاه مکن بهر کسی اول خودت دوم کسی)».

• قویون اولمایان یئرده کچی یه حاج عبدالکریم آقا دئیرله.
  • «جایی که گوسفند نباشه به بز حاج عبدالکریم آقا میگن(تو شهر کورا یه چشم پادشاهه)».

• قئز ائوینده تویدور اوغلان ائوینده خبر یوخدور.
  • «در خانه عروس جشن عروسی برقرار است در خانه داماد خبری نیست».

• قئز بادام دئر ، بالاسی بادام ایچی(منیم بالام بادام دئر ، بالاسی بادامئن ایچی).
  • «دختر مانند بادام است فرزندش مغز بادام(فرزند من بادام است ، بچه اش مغز بادام)».

• قئزئم سنه دئییرم گلینیم سن اشید.
  • «دخترم به تو میگم، عروسم تو بشنو(به در میگم دیوار بشنوه)».

• قئش چئخار اوزو قارالئق کوموره قالار.
  • «بالاخره زمستان هم می گذرد و روسیاهی به زغال می ماند».

• قیصاص قیامته قالماز.
  • «مجازات گناه به قیامت نمی ماند».